Zakład Ubezpieczeń Społecznych planuje nie małe zmiany. Mają to być porządki w emeryturach, których uporządkowanie i ujednolicenie ich przyznawania ma doprowadzić do zmniejszenia wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych o 1,4 mld zł w 2022 roku. Do 2030 roku ma to być nawet 15 mld zł. Przynajmniej tak wynika z oceny skutków regulacji (OSR) do projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Projekt został udostępniony do konsultacji społecznych na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Projekt miałby wejść w życie 1 kwietnia 2021 r.
„Celem projektu jest uporządkowanie systemu ubezpieczeń społecznych, jego racjonalizacja, wprowadzenie jednolitych rozwiązań w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń a także usprawnienie funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kontekście gospodarki finansowej, oraz rozliczeń z płatnikami składek. Na etapie stosowania obowiązujących przepisów pojawiły się również rozbieżności interpretacyjne, które projekt eliminuje” – czytamy w uzasadnieniu.
„Zmniejszenie wydatków FUS szacuje się od 1,4 mld zł w 2022 r. do 2,0 mld zł w 2030 r. (łącznie 15 mld zł w rozpatrywanym okresie czasowym)” – czytamy w OSR. Dzięki zmianom budżet ma w tym okresie zaoszczędzić 12,3 mld zł.
Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakłada m.in.:
– ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników jednoosobowych spółek z o. o oraz spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej – uzależnienie obowiązku ubezpieczeniowego od statusu wspólnika i objęcie ubezpieczeniem niezależnie od sytuacji spółki;
– rezygnację z ustania objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym (emerytalnym, rentowym i chorobowym) na skutek nieopłacenia składek w terminie;
– usprawnienie dochodzenia należności przez ZUS (m.in. możliwość również bezegzekucyjnego potrącania należności z tytułu (i) składek oraz (ii) nienależnie pobranych świadczeń emerytalno-rentowych przez ZUS przy okazji wypłaty (i) świadczeń oraz (ii) zasiłków, rozszerzenie trybu dochodzenia należności, zmiany w zakresie umarzania należności przez ZUS, np. odstąpienie od odsetek w przypadku zwłoki leżącej po stronie Zakładu’
– rezygnację z obligatoryjnego doręczania decyzji, które zostały wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz organy emerytalne tzw. służb mundurowych w procesie masowym;
– wprowadzenie bezgotówkowej formy wypłaty świadczeń długoterminowych jak m.in. renty i emerytury od 1 stycznia 2022 r;
– rozwiązanie problemu tzw. emerytur czerwcowych (braku waloryzacji kwartalnej i w konsekwencji niższych świadczeń dla osób przechodzących na emeryturę w czerwcu) poprzez ustalanie emerytury w taki sposób jak w maju, jeśli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego;
– uchylenie preferencji dla pracujących emerytów ze „starego systemu” dotyczącej korzystniejszego ponownego przeliczenia emerytury w stosunku do pracujących emerytów z „systemu nowego”;
– ujednolicenie przepisów w zakresie częstotliwości zgłaszania wniosków o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez emerytów kontynuujących aktywność zawodową;
– nowe zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego (zarówno okresy nieprzerwanej niezdolności, jak i z przerwą nie dłuższą niż 60 dni, ale niezależnie od tego czy niezdolność byłaby spowodowana tą samą, czy inną przyczyną);
– skrócenie okresu możliwości pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia do 91 dni;
– możliwość dokonywania zmian w planie finansowym ZUS przez zarząd ZUS;
– uzupełnienie katalogu podmiotów, którym udostępnia się dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego i na koncie płatnika składek o Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Centralne Biuro Antykorupcyjne;
– uzyskanie przez ZUS dostępu do elektronicznego centralnego rejestru dotyczącego zezwoleń na pracę cudzoziemców.
